Tijdens de behandeling van de begroting 2013 heeft de fractie van GroenLinks onderstaande tekst uitgesproken. Besluiten zijn er nog niet genomen – de besluitvormende raad volgt op 12 november. De verwachting is dat de begroting wel zal worden overgenomen eventueel met enkele wijzigingen (wordt vervolgd).

 

In de aanbiedingsbrief staat te lezen dat de begroting is opgesteld in een tijd van grote financiële onzekerheid. Dat is een waarheid als een koe, maar hoewel: onzekerheid?

We kunnen zonder onzekerheid constateren dat er grote tekorten aan zitten te komen. Hoe groot die tekorten precies zullen zijn weten we niet.

Het college doet in de begroting 2013 enkele voorstellen om de gaten voor dat jaar te dichten. De Algemene Reserve wordt ingezet, net als de kapitaallasten van  gemeentelijke investeringen in het stadscentrum (conform coalitie akkoord). Beide dichten het gat van 2,2 miljoen en moeten later weer aangevuld worden door bezuinigingen en afspraken die tijdens de kerntakendiscussie gemaakt worden.

Vrijwel alle gemeentes in Nederland zullen interen op hun Algemene reserve. Daarin is Hoogezand-Sappemeer niet uniek. Een nadeel van een kleinere Algemene Reserve is dat er een negatieve spiraal kan ontstaan, want een kleinere reserve geeft meteen ook minder rente-inkomsten. En het wordt pas echt penibel wanneer het weerstandsvermogen onder een bepaalde grens komt. Een laag weerstandsvermogen brengt te grote risico’s met zich mee.

Daling van de Algemene Reserve kan daarom niet ongelimiteerd plaatsvinden, maar GroenLinks vindt wel, dat we daar niet al te krampachtig mee moeten omgaan. Zekerheden zonder risico’s zijn er niet in het leven, ook niet in het financieel en politiek maatschappelijk leven. Het is een kwestie van gezond verstand gebruiken, om een balans te vinden tussen een gezonde financiële basis en het in stand houden van een sociale samenleving met belangrijke voorzieningen. Financiën zijn belangrijk, maar kunnen nooit een doel op zichzelf zijn. Ze zijn een middel.

Het college zegt ook dat het meerjaren perspectief wellicht te rooskleurig is voorgesteld. Helaas zal dat bewaarheid worden. Er komt nog meer op ons af. Ook met de zojuist geformeerde regering zal het meerjaren perspectief tussen 2015 en 2017 nog donkerder gekleurd zijn, dan nu al het geval is. Een grotere druk op de zorg, de sociale voorzieningen en het onderwijs is het gevolg.

Het doel van GroenLinks is te werken voor een gemeente met betaalbare voorzieningen en een  toegankelijke en laagdrempelige WMO-uitvoering voor iedereen. Maar alleen nieuwe bezuinigingen en een herijking van de kerntaken kunnen deze tekorten enigszins het hoofd bieden. Beide gaan ten koste van de burgers van Hoogezand-Sappemeer.

Naast sombere berichten zijn er ook positieve: we blijven investeren in onderwijs en in het stadscentrum. Doelen die ten goede komen aan de inwoners van Hoogezand-Sappemeer en gericht zijn op een betere toekomst. Een nieuw gemeentehuis hoort daarbij. Een gemeentelijke herindeling tot gemeentes van 100.000 inwoners, beschouwen wij vooralsnog als een proefballon van de regering, een ballon die gemakkelijk doorgeprikt kan worden. Elk verstandig mens weet dat met zulke grote gemeentes de kloof tussen burger en overheid alleen maar vergroot wordt. Gisteren meldde het journaal dat een dergelijke vergroting zelfs veel duurder zal zijn, dan de huidige indeling. Vergroting tot 100.000 lijkt vooral een Randstedelijke oprisping, waar weinig realistische waarde in zit. Er zal nog heel wat water door het Winschoterdiep stromen, voor het ooit zover komt.

Zo’n grote gemeente lijkt GroenLinks niks, maar samenwerking met omringende gemeenten juichen we toe, zoals de samenwerking met Slochteren en de gezamenlijke uitvoering in het RUD. Daar valt geld mee te besparen.

Een andere goede ontwikkeling is die van de herstructurering van Gorecht-West. Hier komen diverse thema’s bij elkaar, te beginnen met het thema ‘burgers in de benen’. De wijze waarop mensen betrokken worden bij hun eigen woonomgeving, hoe ze met elkaar omgaan en ook participeren in Kunst en Cultuur spreekt ons aan. In de ‘harde sector’ is de verduurzaming van woningen zeer verheugend.

De benaderingswijze van ‘mensen in de benen’ geldt met name ook voor ouderen. ‘Ouderen in de benen’, ook in het geval ze gebonden zijn aan een rollator of rolstoel. Grijze, of liever gezegd, zilveren talenten gebruiken. De begroting spreekt dit voornemen uit. Uitstekend dat ouderen niet alleen als groeiende zorgvraag worden bezien, maar tegelijkertijd krijgt de schat aan kennis en ervaring van ouderen aandacht.

Daartegenover, of juist in het verlengde daarvan staat de continuering van het jeugdcentrum. Een prima zaak.

Ook positief benadert GroenLinks de plek die duurzaamheid in de begroting heeft ingenomen. Er zijn middelen uitgetrokken om duurzaamheid verder te ontwikkelen, naast het bestaande milieubeleid. Zo krijgen het energie akkoord NoordNederland en de Nota duurzaamheid meer ‘body’. De nota’s belanden niet onderin een la, maar worden in het gemeentelijk apparaat ingebed.

Zo zijn er allerlei voorzieningen getroffen die ten goede komen aan de inwoners van Hoogezand-Sappemeer.

Het is echter op langere termijn onvermijdelijk toch te snijden in voorzieningen, wanneer  we het huishoudboekje enigszins sluitend willen maken. Een jarenlange opbouw van een voorziening met een al lang bewezen waarde zal verdwijnen. En eenmaal verdwenen kan de opbouw ervan in betere tijden alleen plaatsvinden met veel extra geld en extra inspanning. Tot die tijd zullen inwoners de voorziening moeten missen. Dit raakt de burger enorm. Het gevolg is bijvoorbeeld dat de ontwikkeling van onze jeugd op sportgebied of op het terrein van kunst en cultuur stagneert.

Voorzieningen staan onder druk, en om dat te zoveel mogelijk te verminderen is wat GroenLinks betreft het van belang om niet alleen de stofkam door onze eigen organisatie te halen, maar ook de fijnere vlooienkam. Daarmee kan nog meer efficiëntie en een nog betere inzet van middelen bereikt worden. Alles beter dan het schrappen of versoberen van voorzieningen die van Hoogezand-Sappemeer een gemeente maakt waar het toch iets minder prettig vertoeven is, dan we in het coalitieakkoord beoogd hebben.

Er is nog een manier om tekorten het hoofd te bieden. En die manier ligt aan de kant van de inkomsten.

De begroting 2013 voorziet in een lasten verlichting voor de burger. 214 Duizend  euro wordt niet in het egalisatiefonds gestoken, maar komt terug in de portemonnee van de burger. Iedereen ziet dat straks in een lagere afvalstoffenheffing. Positief nieuws, maar daarmee is het probleem waarmee de gemeente te kampen heeft nog niet opgelost.

Het lijkt GroenLinks wijs om de inkomsten van de gemeente te versterken. Deze ruimte is aanwezig en kan al op de korte termijn – in 2013 – gestalte krijgen. GroenLinks vraagt het college dan ook om stappen te zetten, bijvoorbeeld door een verhoging met enkele procenten van de OZB op te nemen in de begroting. Dit verzoek kunt u als een amendement beschouwen. Deze OZB verhoging kan teruggedraaid worden, wanneer het niet meer nodig blijkt te zijn. In samenhang met een lagere afvalstoffenheffing zal de inwoner van Hoogezand-Sappemeer in 2013 met een ongeveer gelijk blijvende lastendruk op gemeentelijk niveau te maken krijgen. Daarmee blijft Hoogezand-Sappemeer in de ranking van het Coehlo- rapport hoog genoteerd, we wonen in een gemeente met een lage lastendruk. Gemeenten rondom ons, bijvoorbeeld Zuidhorn, verhogen hun OZB op spectaculaire wijze. Wij stellen een bescheiden verhoging voor met het doel de aanslag op voorzieningen als sport, kunst en cultuur of de WMO-uitvoering minder groot te laten zijn. De burger doet hier zijn voordeel mee en wordt tegelijkertijd zo min mogelijk geraakt in de portemonnee.

GroenLinks liever wil opbouwen, dan afbreken. Wij gaan ervan uit dat dit voor alle fracties evenzeer geldt.

Tot slot:

GroenLinks bedankt alle betrokkenen die hebben meegewerkt aan het tot stand komen van deze begroting voor het geleverde werk.